Trong cuộc chiến tranh chống xâm lược Tống (1075 – 1077). Thực hiện tư tưởng quân sự “tiên phát chế nhân”, quân và dân nước Đại Việt đã chủ động tiến công trước để triệt phá cơ sở chuẩn bị. Nhờ đó làm giảm thiểu sức mạnh, ý chí và hành động xâm lược của quân địch, tạo tiền đề cho việc giành thắng lợi trong chiến tranh. Vậy cùng Xuyên Việt Media tìm hiểu xem tiên phát chế nhân là gì qua bài viết sau đây nhé!
Hiểu về tiên phát chế nhân là gì?
Tiên phát chế nhân là gì? Đó là một kế sách trong “Tam thập lục kế”, nghĩa là “Ra tay trước chế phục người”. Và trong cuộc chiến tranh chống Tống xâm lược (1075-1077), thực hiện tư tưởng quân sự và áp dụng binh pháp “tiên phát chế nhân”.
Quân và nhân dân đất Đại Việt và người đứng đầu ba quân tướng sĩ là Lý Thường Kiệt đã chủ động tiến công trước để triệt phá cơ sở chuẩn bị, làm giảm thiểu sức mạnh, ý chí và hành động xâm lược của quân địch, tạo tiền đề cho việc giành thắng lợi trong chiến tranh. Với việc dùng chính binh pháp của Trung Hoa để cầm quân tập kích bất ngờ nhà Tống, Lý Thường Kiệt đã làm được điều mà người Tống ngày ấy không ai nghĩ rằng kế sách của chính tiền nhân họ lại đập vào đúng lưng hậu thế của mình.
Đây là một điển hình về trí sáng tạo, là tư tưởng chiến lược rất táo bạo nhưng đúng đắn, tạo sự bất ngờ và phù hợp với điều kiện nước ta lúc bấy giờ. Bởi lẽ, nếu biết được âm mưu của nhà Tống mà ta chỉ bí mật chuẩn bị để đợi giặc đến thì khó có thể chủ động đánh bại được kẻ thù.
Và nếu có giành thắng lợi cũng sẽ chịu nhiều tổn thất. Vì vậy, khi chủ động tiến công đánh bại ý chí xâm lược của địch. Ngay trên mảnh đất của chúng để bảo vệ giang sơn, xã tắc, gây ra nhiều bất ngờ, hoảng loạn đối với địch là đó nét độc đáo trong lịch sử dân tộc.
Tại sao Lý Thường Kiệt tin tưởng và sử dụng “Tiên phát chế nhân”
Chúng ta cũng đi tìm hiểu về một số quan điểm mà mọi người đang thảo luận về vấn đề này trong nội dung sau đây.
Quan điểm đánh giá thứ nhất về tiên phát chế nhân là gì?
Đầu tiên, Quân chủ lực nhà Tống lên tới 100 vạn quân tập trung phía Bắc để chiến tranh với 2 nước Liêu-Hạ. Thứ 2 là 70 vạn quân Tống ở phía Nam đa phần là trưng binh (giống lính nghĩa vụ bấy giờ), chưa được qua trận mạc, huấn luyện lại ít, không hề tinh nhuệ.
Lại trải rộng trên diện tích hơn 2 triệu kilometers vuông ở hàng trăm thành trì, đồn trại khác nhau, lực lượng phân tán, nên số quân ở mỗi thành, trại không quá 5 vạn, có biến cũng không cứu kịp. Chưa kể quan lại miền Nam tư tưởng cầu hòa, không hiếu chiến, ta sử dụng chiến thuật đánh vũ bão, diệt từng trại, lấy nhiều đánh ít, dùng dao mổ trâu chặt đầu từng con gà.
Lại sử dụng nghệ thuật tuyên truyền chính trị, rêu rao sự phi nghĩa của chính quyền Tống, không làm hại dân lành, chỉ đánh quân đội Tống, nên người dân cũng không chống đối ta quyết liệt (trừ Ung Châu) nên ta mới thắng. Chứ nếu toàn dân Tống cùng quân đội Tống đồng lòng đánh quân ta, thì 10 vạn quân Đại Việt sẽ bị tiêu diệt trong vài ngày.
Thứ 3, do khoảng cách địa lý xa, truyền tin tới kinh đô và tuyển quân mất cả tháng trời, nhà Tống phản ứng chậm chạp, phản ứng cứu viện giữa các thành gần như không có, không đoàn kết giữa các quân nên ta mới hạ được mấy thành, chứ nếu các quan đoàn kết thì chỉ 3 ngày là có trên dưới 30 vạn quân sẵn sàng đánh bại 10 vạn quân Đại Việt
Quan điểm đánh giá thứ hai của tiên phát chế nhân là gì?
Về mặt vật chất: Chiến thuật này tấn công vào các vị trí chiến lược của địch các thành Ung-Khâm-Liêm châu là điểm nút quan trọng, là điểm tụ về đường hành quân, tập kết quân nhu hậu cần, có giá trị chiến lược tối quan trọng cho kèo đánh Đại Việt. Mất vị trí này khiến quân Tống cơ bản tổn thất 10 năm chuẩn bị để đánh Đại Việt. Trước nay người ta khi nhìn nhận về chiến tranh đặc biệt là ở xứ ta hay đánh giá rất thấp các yếu tố hậu cần mà chỉ chú trọng vào tinh thần
Về mặt tinh thần : chiến thuật này tạo khoảng cách năng lực chiến tranh của Đại Việt ngày càng phát triển lên 1 tầm mới. Xưa nay không hiếm kèo ta đi lạc qua tàu nhưng để tấn công và phá hoại cứ điểm quan trọng về mặt quân sự như tụ Ung châu khiến cho cái tầm hình ảnh của một Thiên triều bất khả xâm phạm biến mất nhạt dần trong tiềm thức con dân Đại Việt.
Cái này là nguyên do về thực tế hoàn cảnh lịch sử đó là: Nhà Lý đã có những hoạt động tình báo bên tàu khá tốt nên nắm được những vấn đề nội tại của nhà Tống trong đó có quân đội biên cương yếu, cấm quân tinh nhuệ đang tụ ở bắc và yếu cũng như thiếu triệt để về kỵ binh. Đây có thể là yếu tố sống còn để chúng ta có đủ tự tin solo với bạn Tống.
Xem thêm:
Lời kết
Như vậy với tất cả các thông tin được chúng tôi cập nhật trong bài viết trên đây, hẳn là các bạn đã phần nào hiểu được về chiến thuật tiên phát chế nhân là gì? Để có thể tìm cho mình nhiều hơn các thông tin hay và bổ ích thì mời bạn các bạn theo dõi nhiều hơn các bài viết của Xuyên Việt Media.
