Siêu âm là gì? Ưu nhược điểm của siêu âm và quy trình, kỹ thuật và các loại siêu âm phổ biến

Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của y học hiện đại, nhiều phương pháp hỗ trợ chẩn đoán bệnh lý xuất hiện, góp phần phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường bên trong cơ thể. Trong đó, siêu âm được biết đến là một trong những kỹ thuật phổ biến và hiệu quả nhất. Vậy kỹ thuật siêu âm là gì? Có mấy loại phương pháp siêu âm (ultrasound), ứng dụng trong quy trình chẩn đoán bệnh lý nào? Ưu nhược điểm của siêu âm và quy trình, kỹ thuật và các loại siêu âm phổ biến các bạn cần lưu ý nhé.

Siêu âm là gì?

Siêu âm (tiếng Anh là ultrasound) là phương pháp chẩn đoán bệnh lý bằng cách sử dụng một đầu dò phát sóng âm tần số cao để ghi lại hình ảnh trực tiếp bên trong cơ thể, sau đó phản xạ lại và thể hiện thông qua hình ảnh y khoa. Chính nhờ sự phát triển của trang thiết bị, máy móc mà hình ảnh siêu âm được thể hiện một cách rõ nét và chân thật, hỗ trợ các bác sĩ chẩn đoán chính xác bệnh, từ đó áp dụng phương pháp điều trị đúng đắn và hiệu quả.

Kỹ thuật ultrasound được sử dụng trong khảo sát nhiều cơ quan, bộ phận khác nhau trong cơ thể như tim, gan, thận, túi mật, lá lách, tuyến giáp, buồng trứng, tử cung, thai nhi, mạch máu,… nhằm phát hiện các khối u bất thường, những thay đổi ở các cơ quan và theo dõi sự phát triển của thai nhi. Mặc dù đây là kỹ thuật phổ biến, hiệu quả và an toàn nhưng khuyến cáo người bệnh chỉ nên thực hiện khi có chỉ định của bác sĩ.

Ưu – Nhược điểm của kỹ thuật siêu âm

Siêu âm được biết đến là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn, hỗ trợ bác sĩ trong công tác chẩn đoán và điều trị bệnh. Những tiến bộ vượt bậc trong kỹ thuật siêu âm hiện đại phải kể đến siêu âm 3 chiều (3D) có khả năng tái tạo các dữ liệu thu nhận được từ sóng âm thành hình ảnh 3 chiều, hay siêu âm 4 chiều (4D) là siêu âm 3 chiều có tích hợp thêm ghi nhận sự chuyển động.

Những ưu điểm của phương pháp siêu âm:

• Hỗ trợ bác sĩ thực hiện công tác thăm khám, chẩn đoán các bệnh lý như u nang, viêm, dị dạng… ở nhiều vị trí trên cơ thể như gan, mật, thận, ổ bụng, vú, tử cung,…
• Cung cấp hình ảnh rõ nét đánh giá sự phát triển của thai nhi, đặc biệt với siêu âm 3D, 4D có thể phát hiện sớm các dị tật hình thái ở thai nhi (nếu có)
• Đánh giá chính xác vị trí và kích thước của sỏi như sỏi thận, sỏi niệu đạo, sỏi bàng quang,…
• Là phương pháp chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn, không gây hại, gây đau cho người sử dụng, có thể thực hiện kiểm tra nhiều lần nếu cần thiết
• Kỹ thuật siêu âm sử dụng sóng âm, không sử dụng tia phóng xạ ion hóa như trong X-quang nên không ảnh hưởng đến sức khỏe thai nhi. Đồng thời, còn cho phép nhìn thấy những hình ảnh rõ nét của các mô mềm mà X-quang thường không nhìn rõ.
• Siêu âm 4D giúp bố mẹ nhìn thấy được hình hài, mặt mũi của trẻ khi còn trong bào thai
• Siêu âm ít tốn kém hơn những phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác, nên thường được cân nhắc sử dụng phổ biến.

Nhược điểm của phương pháp siêu âm nhất định

• Không thể chẩn đoán chính xác những bất thường ở ruột và những cơ quan bị ruột che khuất vì sóng âm bị cản trở bởi không khí và hơi. Thay vào đó, các kỹ thuật CT scan hoặc MRI sẽ được cân nhắc trong trường hợp này.
• Kỹ thuật siêu âm không truyền qua được trong không khí, chính vì thế các cơ quan như tụy, dạ dày, động mạch chủ sẽ cần kết hợp thêm các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác.
• Kỹ thuật siêu âm chỉ thể hiện hình ảnh bề mặt ngoài của xương, không thể hiện hình ảnh bên trong xương.
• Độ xuyên thấu của sóng siêu âm bị giới hạn, nhất là ở những cấu trúc sâu bên trong cơ thể. Do đó, phương pháp này hạn chế sử dụng ở người thừa cân, béo phì.
• Hiệu quả của kỹ thuật này phụ thuộc vào trình độ và kinh nghiệm của bác sĩ siêu âm để cho những hình ảnh chất lượng tốt nhất.

Vì sao cần thực hiện siêu âm?

Trong những trường hợp người bệnh có triệu chứng đau, sưng tấy hoặc các triệu chứng đặc trưng khác, bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh thực hiện phương pháp siêu âm (ultrasound) nhằm quan sát tổng quan và chi tiết hình ảnh các cơ quan bên trong cơ thể. (5) Cụ thể là:

• Hỗ trợ chẩn đoán bệnh lý ở túi mật
• Đánh giá lưu lượng máu
• Kiểm tra tình trạng hoạt động tuyến giáp
• Xác định các khối u ở vú
• Đánh giá tình trạng viêm khớp, viêm bao hoạt dịch, các bệnh lý xương khớp…
• Phát hiện các vấn đề ở cơ quan sinh dục và tuyến tiền liệt
• Siêu âm tử cung và buồng trứng, theo dõi sức khỏe và sự phát triển của thai nhi

Đây còn được xem là một công cụ hữu ích giúp bác sĩ có những chỉ định tiếp theo, chẳng hạn như sinh thiết. (1)

ThS.BS Hồ Hoàng Phương, Giám đốc Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, nếu như trước đây chưa có sự xuất hiện của các kỹ thuật siêu âm, việc xác định và đánh giá những bất thường trong cơ thể còn khó khăn, bệnh thường được phát hiện ở giai đoạn muộn và nguy cơ đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm thì hiện nay, các phương pháp chẩn đoán hình ảnh đã xuất hiện và phát triển ngày càng mạnh mẽ. Siêu âm được biết đến là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh hiện đại được áp dụng phổ biến nhất, bất kỳ ai cũng có thể tham gia kỹ thuật này để có thể phát hiện sớm bệnh lý, chẩn đoán chính xác và điều trị dễ dàng hơn.

Tham khảo thêm

• Tiêu chuẩn là gì? Các loại tiêu chuẩn phổ biến hiện nay
• Máy hàn Mig là gì? Ưu và nhược điểm của máy hàn Mig dùng khí CO2

Lời kết:

Bên trên bài viết là những thông tin hữu ích về siêu âm là gì? Và những ưu nhược điểm của chúng giúp bạn đọc có thêm kiến thức hơn. Còn gì thắc mắc hãy liên hệ ngay cho chúng tôi để được giải đáp. Ngoài ra Xuyenvietmedia còn cung cấp nhiều dịch vụ khác như:  dịch vụ viết bài seo, dịch vụ quản trị web, dịch vụ thiết kế web, dịch vụ mua bán web, dịch vụ backlink, seo tổng thể…