GNP là thuật ngữ thường được nhắc tới khi nghiên cứu về kinh tế vi mô. Vậy GNP là gì? Cách tính thế nào? Chỉ số GNP có vai trò như thế nào đối với kinh tế? Hãy cùng Xuyên Việt Media đi tìm câu trả lời trong bài viết dưới đây.
GNP là gì?
GNP (Gross National Product) là tổng sản phẩm quốc gia. Chỉ số này dùng để đo lường tổng giá trị bằng tiền của tất cả loại dịch vụ và hàng hóa cuối cùng, được sản xuất bởi một quốc gia trong thời gian nhất định (khoảng 1 năm).
Ví dụ giúp bạn hiểu rõ GNP là gì:
Nhật Bản đầu tư và xây dựng nhà máy tại Việt Nam thì lợi nhuận sau thuế từ nhà máy sẽ được tính là một phần GNP của Nhật Bản. Bởi vì nguồn vốn sử dụng trong sản xuất như máy móc, nhà xưởng… đều thuộc sở hữu của Nhật Bản.
GNP có mấy loại?
GNP hiện có 2 loại gồm:
- GNP danh nghĩa (GNPn): Đây là chỉ số đo lường tổng sản phẩm quốc gia sản xuất trong một thờ kỳ (theo mức giá hiện hành). GNPn thường dùng để nghiên cứu mối quan hệ ngân hàng, tài chính.
- GNP thực tế (GNPr): Đây là chỉ số đo lường tổng sản phẩm quốc gia trong một thời kỳ (theo giá cả cố định) được chọn làm gốc. GNPr thường dùng để phân tích tốc độ tăng trưởng kinh tế của đất nước.
Cầu nối giữa 2 loại GNP này là chỉ số lạm phát (D) tính theo GNP. Theo đó công thức lạm phát sẽ được tính theo:
D = GNPn / GNPr x 100 hoặc GNPr = GNPn / D
Bản chất của GNP là gì?
Việc hiểu rõ bản chất của GNP là gì sẽ giúp chúng ta biết được tầm quan trọng của chỉ số này đối với sự tăng trưởng kinh tế.
- GNP là chỉ tiêu duy nhất về giá trị của hoạt động kinh tế. GNP sử dụng giá trị thị trường để thực hiện bởi giá trị thị trường sẽ phản ánh giá trị hàng hóa.
- GNP bao gồm các loại hàng hóa hữu hình như: thực phẩm, xe hơi, quần áo và dịch vụ vô hình như: cắt tóc, khám bệnh…
- GNP gồm tất cả dịch vụ, hàng hóa được sản xuất ở thời kỳ hiện tại. Không bao gồm các giao dịch liên quan tới hàng hóa đã sản xuất trong quá khứ.
- GNP phản ánh giá trị sản xuất thực hiện trong khoảng thời gian 1 quý hay 1 năm. Đồng thời phản ánh lượng thu nhập hay chi tiêu trong thời kỳ đó.
- Các yếu tố sản xuất của mỗi quốc gia dù tham gia hoạt động kinh doanh sản xuất ở bất cứ đâu, kết quả đạt được sẽ được tính vào GNP của nước đó.
- GNP gồm giá trị của dịch vụ, hàng hóa cuối cùng, không tính giá trị hàng hóa trung gian.
- GNP biểu thị đầy đủ hàng hóa được bán ra hợp pháp trên thị trường. Tuy nhiên vẫn có một số sản phẩm GNP không biểu thị được như sản phẩm được sản xuất và bán ra trong nền kinh tế ngầm.
Có thể bạn chưa biết: CPI là gì?
Cách tính chỉ số GNP
Sau khi đã biết được khái niệm GNP là gì, chúng ta hãy cùng tìm hiểu xem đâu là cách tính GNP chính xác nhé.
GNP hiện sẽ được tính theo 2 cách cơ bản. Đó là:
Cách 1: Tính GNP theo tổng sản phẩm quốc nội (GDP)
GNP = GDP + thu nhập ròng từ nước ngoài
Trong đó: Thu nhập ròng từ nước ngoài (NPI) = Thu nhập từ các yếu tố xuất khẩu – Thu nhập từ các yếu tố nhập khẩu.
Lưu ý: Công thức này được tính bằng cách dựa trên sự chênh lệch của các khoản thu nhập chuyển vào trong nước và chuyển ra nước ngoài.
Ví dụ: Nền kinh tế của đất nước A có GDP là 300 tỷ USD. Thu nhập ròng từ nước ngoài trong năm là 150 tỷ USD.
Vậy GNP của nền kinh tế này là: GNP = 300 + 150 = 450 tỷ USD.
Cách 2: Tính GNP theo chỉ số sản lượng xuất nhập khẩu hàng hóa dịch vụ
GNP = (X – M) + NR + C + I + G
Trong đó:
- X: Chỉ số sản lượng kim ngạch xuất khẩu ròng hàng hóa, dịch vụ
- M: Chỉ số sản lượng kim ngạch nhập khẩu ròng hàng hóa, dịch vụ
- NR: Thu nhập ròng từ hàng hóa, dịch vụ đầu tư ở nước ngoài
- C: Chỉ số chi tiêu dùng của cá nhân
- I: Tổng đầu tư cá nhân
- G: Chi tiêu của Chính phủ
Xem thêm: Công thức tính lợi nhuận
Vai trò của GNP đối với nền kinh tế
Mặc dù GNP là chỉ số tổng thu nhập quốc gia. Nhưng không phải ai cũng biết rõ tầm quan trọng của GNP là gì đối với nền kinh tế hiện nay.
- GNP phản ánh thu nhập thực tế. Đây là thước đo để đánh giá sự phát triển kinh tế của một đất nước hay vùng lãnh thổ.
- Nếu tốc độ tăng trưởng của GNPr thấp hơn tốc độ tăng dân số thì mức thu nhập bình quân đầu người sẽ giảm tại quốc gia đó.
- GNP cho biết mức sống và quy mô thu nhập của người dân một quốc gia. Việc nghiên cứu GNP theo mức giá cố định sẽ giúp chúng ta biết được sự thay đổi mức sống và gia tăng thu nhập của người dân trong thời gian xác định.
Các dịch vụ Hot tại Xuyên Việt Media:
Kết luận
Trên đây là những thông tin chi tiết về GNP do Xuyên Việt Media cung cấp. Hi vọng bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ GNP là gì và biết được cách tính GNP chính xác. Để biết thêm nhiều nội dung thú vị khác, hãy ghé thăm chúng tôi thường xuyên nhé!
