GDP là chỉ số biểu thị nền kinh tế của một đất nước đang trong tình trạng như thế nào. Hiện nay có hai loại GDP là GDP danh nghĩa và GDP thực tế. Tuy nhiên không phải ai cũng biết rõ đặc điểm và cách tính GDP danh nghĩa và GDP thực tế như thế nào? Hãy cùng Xuyên Việt Media tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Sự khác nhau giữa GDP danh nghĩa và GDP thực tế
Để biết cách tính GDP danh nghĩa và GDP thực tế chính xác, trước đó bạn cần phân biệt GDP danh nghĩa và GDP thực tế là gì.
| Cơ sở so sánh | GDP danh nghĩa | GDP thực tế |
| Nó là gì? | GDP không có sự tác động của lạm phát | Lạm phát tác động điều chỉnh GDP |
| Ý nghĩa | GDP danh nghĩa là giá trị thị trường tổng hợp của sản lượng kinh tế sản xuất trong một năm trong phạm vi biên giới đất nước | GDP thực tế là giá trị sản lượng kinh tế được sản xuất trong thời kỳ xác định và được điều chỉnh dựa trên những thay đổi của mức giá chung |
| Giá trị | Cao hơn | Thấp hơn |
| Thể hiện trong | Giá hiện tại | Giá không đổi hoặc giá cơ sở năm |
| Tác dụng | So sánh từng khu vực khác nhau của năm có thể thực hiện | So sánh hai hay nhiều năm tài chính có thể thực hiện |
| Tăng trưởng kinh tế | Không thể phân tích dễ dàng | Chỉ số tốt về tăng trưởng kinh tế |
Cách tính GDP danh nghĩa và GDP thực tế
Cách tính GDP danh nghĩa
GDP danh nghĩa sẽ được tính theo tổng chỉ tiêu. GDP của một vùng lãnh thổ hay quốc gia sẽ được tính bằng tổng số tiền các hộ gia đình đang sinh sống sử dụng và mua sắm dịch vụ.
GDP = C + G + I + NX
Trong đó:
- C (chi tiêu của hộ gia đình): tất cả chi tiêu cho dịch vụ và sản phẩm của hộ gia đình.
- G (chi tiêu của chính phủ): tổng chi tiêu cho y tế, giao dục, giao thông, an ninh, chính sách, dịch vụ…
- I (tổng đầu tư): tiêu dùng của nhà đầu tư, gồm các khoản chi tiêu của doanh nghiệp về nhà xưởng, trang thiết bị…
- NX (cán cân thương mại): xuất khẩu ròng của nền kinh tế. NX = X (xuất khẩu [export] – M (nhập khẩu [import]).
Cách tính GDP thực tế
Thực chất việc tính GDP danh nghĩa và GDP thực tế là để tìm ra chỉ số phản ánh tốc độ tăng trưởng của một nền kinh tế. Theo đó GDP thực tế sẽ được tính như sau:
GDP thực tế = GDP danh nghĩa / Hệ số giảm phát GDP
Ví dụ cụ thể: GDP danh nghĩa của nước B trong năm 2021 là 500 tỷ USD và năm 2022 là 550 tỷ USD.
- Tốc độ tăng trưởng kinh tế danh nghĩa của nước B = 550 tỷ / 500 tỷ = 1,1% tương ứng là 10%.
- Nếu giá hàng hóa tăng thêm 10%, thì hệ số giảm phát là: 1 + 5% = 1,05
- GDP danh nghĩa là 550 tỷ USD. Vậy GDP thực tế là: 550 tỷ / 1,05 = 523,80 tỷ USD.
Lúc này sẽ có 2 trường hợp xảy ra:
- GDP danh nghĩa > GDP thực tế: nền kinh tế đang lạm phát.
- GDP danh nghĩa < GDP thực tế: nền kinh tế đang giảm phát.
Các yếu tố tác động đến chỉ số GDP
Về cơ bản cách tính GDP danh nghĩa và GDP thực tế chịu sự tác động của nhiều yếu tố khác nhau. Tuy nhiên 3 yếu tố chính sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới chỉ số này sẽ là:
Dân số
Dân số là lực lượng lao động chính tạo ra vật chất và của cải cho xã hội. Đồng thời đây cũng là đối tượng tiêu thụ dịch vụ, sản phẩm.
Dựa vào dân số, người ta sẽ tính được GDP bình quân đầu người của quốc gia. Thế nên giữa dân số và GDP có mối quan hệ mật thiết và tác động qua lại lẫn nhau.
FDI
FDI là chỉ số đầu tư trực tiếp từ nước ngoài. Hình thức đầu tư dài hạn này bao gồm: phương tiện sản xuất, cơ sở hạ tầng, vật chất, tiền bạc…của cá nhân hoặc tổ chức nước này vào nước khác. Cho nên chỉ số này cũng tác động trực tiếp tới việc tính toán GDP.
Lạm phát
Lạm phát là tình trạng mức giá chung của dịch vụ, hàng hóa tăng lên liên tục theo thời gian và kéo theo sự mất giá của tiền tệ.
Mỗi một quốc gia muốn nền kinh tế tăng trưởng cần phải chấp nhận lạm phát ở mức độ nhất định. Tuy nhiên nếu tình trạng này tăng quá phạm vi cho phép sẽ dẫn tới khủng hoảng kinh tế.
GDP và những hạn chế còn tồn đọng
- GDP không thể phản ánh các hoạt động sản xuất tự cung, tự cấp và chất lượng của dịch vụ, hàng hóa.
- GDP chỉ xét tới dịch vụ, hàng hóa cuối cùng mà bỏ qua hoạt động hợp tác của các doanh nghiệp.
- GDP không thể định lượng giá trị hoạt động kinh tế phi chính thức như: công việc tình nguyện, hoạt động thị trường chợ đen, việc làm ngoài giấy tờ, sản xuất hộ gia đình…
- GDP không đo lường chính xác đời sống của người dân hay sự phát triển của một quốc gia. Bởi vì chỉ số này chỉ tập trung vào sản lượng vật chất mà không quan tâm đến tình trạng phát triển tổng thể của quốc gia.
Ý nghĩa của chỉ số GDP
GDP, còn gọi là Tổng sản phẩm nội địa hoặc Tổng sản phẩm quốc nội, là một chỉ số quan trọng trong lĩnh vực kinh tế. Nó bao gồm tất cả các sản phẩm, dịch vụ và ngành nghề được sản xuất trong một quốc gia, bao gồm cả giá trị của các công ty nước ngoài hoạt động trong quốc gia đó. Chỉ số GDP được sử dụng để đánh giá tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế của một khu vực hoặc quốc gia cũng như để thể hiện sự biến động của sản phẩm và dịch vụ theo thời gian.
Sự giảm giá trị GDP có thể có tác động tiêu cực đến nền kinh tế của quốc gia, gây ra các vấn đề như suy thoái kinh tế, lạm phát, thất nghiệp và mất giá của đồng tiền. Ngoài ra, sự giảm GDP còn ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp và đời sống của người dân. Chỉ số GDP bình quân đầu người cho chúng ta cái nhìn về mức thu nhập tương đối và chất lượng sống của người dân trong từng quốc gia trên thế giới.
Các dịch vụ Xuyên Việt Media bạn có thể tham khảo:
Kết luận
Qua bài viết cách tính GDP danh nghĩa và GDP thực tế Xuyên Việt Media chia sẻ trên đây. Chúng ta thấy được rằng cả hai chỉ số này đều thể hiện khá đầy đủ về tài chính của đất nước.
Trong đó GDP thực tế được ưu tiên hơn vì nó giúp so sánh tài chính giữa các năm. Còn GDP danh nghĩa sẽ là thước đo để so sánh mức giá hiện tại của các nền kinh tế khác nhau.
