Màu chàm là màu gì? Ứng dụng gì trong cuộc sống?

Màu chàm xuất hiện phổ biến trong các bộ trang phục truyền thống của dân tộc Việt Nam. Trong đó, tiêu biểu có thể kể đến như: dân tộc Mông, Dao, Nùng, Tày…. Bên cạnh đó, màu sắc này còn mang tính biểu tượng riêng của vùng núi phía Bắc. Vậy màu chàm là màu gì? Tính ứng dụng của màu chàm trong cuộc sống như thế nào? Hãy cùng Xuyên Việt Media tìm hiểu thông tin ngay dưới bài viết sau đây. 

Màu chàm là màu gì?

Màu chàm là màu sắc nằm giữa màu tím và màu lam. Nó có bước sóng nằm trong khoảng 440 đến 420 nm. Mọi người gọi tên là màu chàm vì nó có màu sắc khá giống với chất tanin có trong vỏ và lá của cây chàm thường được dùng để nhuộm quần áo. Một số người thường không thể phân biệt được màu chàm với màu lam hoặc màu tím vì nó khá giống nhau. Đặc biệt là mắt của chúng ta cũng không nhạy cảm với màu sắc này đó là lý do tại sao có rất nhiều người thắc mắc màu chàm là màu gì.

>> Màu chàm là màu gì? Tính ứng dụng của màu chàm trong cuộc sống

Màu chàm có nguồn gốc từ đâu? 

Từ hơn 4000 năm trước, màu chàm đã được biết đến và nó là một sắc tố được chiết xuất từ rất nhiều loại cây họ indigofera tinctoria và isatis tinctoria. Trên vùng đất mà những loại cây này phát triển, người dân đã sớm thực hành các kỹ thuật nhuộm và sử dụng vải chàm trong đời sống. Đến thế kỷ 16, nhà thám hiểm Vasco de Gamma đã đến Ấn Độ và mang theo màu indigo chiết xuất từ cây họ indigofera trở về quê hương.

Màu indigo sau đó đã nhanh chóng trở thành màu được ưa chuộng ở châu Âu, thay thế màu xanh pastel trước đó vì có sắc độ mạnh hơn đến 20 lần, sau đó vượt biển và thành màu được ưa thích ở châu Mỹ. Đến năm 1850, Levi Strauss – một người thợ may ở San Francisco đã thiết kế một loại quần mang sắc xanh indigo cho người lao động và nó chính là quần jean. Từ đây, màu chàm trở thành màu sắc phổ biến và rất được lòng người dân trên toàn cầu.

Cách tạo ra vải màu chàm tại một số quốc gia

Bột chàm là dòng thuốc nhuộm khó sử dụng vì nó không tan trong nước. Chính vì vậy, cần thông qua một số phản ứng hóa học để sử dụng nó.

Tại châu Âu

Trong quá trình tiền công nghiệp, người ta sử dụng nước tiểu để khử bột chàm thành chất hòa tan trong nước gọi là bột chàm trắng hay leuco indigo, nó có màu lục – vàng. Vải nhuộm trong dung dịch đó sẽ chuyển thành màu chàm sau khoản thời gian bột chàm trắng bị oxy hóa và biến thành bột chàm. Tiếp nối, ure được sử dụng sửa chữa cho nước tiểu.

Tại Nhật Bản

Bột chàm được hòa tan trong bể chứa nung nóng có cấy vi khuẩn ưa nhiệt & kỵ khí. Chúng sẽ tạo ra hydro & chuyển hóa bột chàm không hòa tan thành bột chàm trắng hòa tan.

Tại Việt Nam

Cây chàm sẽ được ngâm vào một trong những thùng gỗ lớn có chứa nước, tiếp nối chờ chúng mục ruỗng hết & nhựa cây hòa quyện với nước. Tiếp đó, lọc nước bỏ xơ, cho vôi vào dung dịch chàm, khuấy đều tay đến khi chàm và vôi lắng xuống đáy thùng thì dùng một tấm vải dày, lọc lấy nước thành phẩm thì sẽ tạo thành thành quả là cao chàm.

Khi muốn sử dụng chỉ việc lấy cao pha với ít rượu theo tỉ lệ nhất định, đập  nát & hòa tan chúng với nước, đổ vào thùng gỗ khuấy mạnh đến khi sủi đầy bọt thì đậy lại. Công việc này cần thực hiện liên tiếp trong vô số ngày cho đến khi soi dưới ánh nắng mặt trời, nước chàm có độ vàng trong & bọt sủi đều phía trên mặt nước thì hoàn toàn có thể cho vải vào nhuộm.

Muốn được màu chàm đậm, trước khi nhúng vải vào thùng cần làm ướt vải. Kế tiếp, ngâm vải nhuộm tầm một tiếng, vớt lên, chờ ráo rồi lại ngâm tiếp. Thực hiện nhiều lần đến khi đã có được sắc màu như mong muốn. Nếu có nắng đẹp thì quá trình này có thể  mất trong 3 – 4 ngày còn nếu mưa thì phải mất vài tháng.

Màu chàm có ý nghĩa như thế nào đối với tâm lý học

Theo các nhà nghiên cứu khoa học thì màu sắc này vào thời cổ đại chỉ được dành riêng cho các Pharaon do quá trình chiết xuất màu sắc phức tạp. Điều này đã chứng minh tầm quan trọng của nó trong việc phân chia giai cấp. Cũng từ đó mà màu chàm được coi là biểu trưng của sự giàu có, sang trọng và có liên quan đến hoàng gia.

Tính ứng dụng của màu chàm trong đời sống

Màu chàm là một màu sắc nổi bật được ứng dụng cao trong đời sống của con người. Cụ thể: 

Màu chàm trong thời trang

Đây là màu sắc tôn da, khiến da trở nên sáng hơn, với tone màu lạnh nên dễ dàng che được khuyết điểm. Đây cũng là gam màu tạo được sự cân bằng, hài hòa cho bộ trang phục. Với những người Nhật thì đây cũng là màu sắc xua đuổi được côn trùng và khó bắt lửa nên được sử dụng cho lính cứu hỏa và người làm đồng.

Màu chàm trong nội thất

Được sử dụng để làm các sản phẩm có tính thẩm mỹ cao như tranh treo tường, đồ gốm sứ tạo nên không gian thư thái và dễ chịu. Đây cũng là màu sắc dùng để sơn tường hoặc làm lớp vải phủ sofa, rèm cửa,…

>> Chứng chỉ hành nghề dược là gì? Vai trò chứng chỉ hành nghề dược

Lời kết

Bài viết trên đây là những thông tin chia sẻ về màu chàm và ý nghĩa của màu sắc này. Màu chàm là một màu sắc có ý nghĩa trong tâm lý học và được ứng dụng rộng rãi trong đời sống. Cảm ơn bạn đã quan tâm và theo dõi.