MLM là gì: Tìm hiểu từ A-Z về kinh doanh đa cấp

Trong thế giới kinh doanh hiện đại, có những mô hình hoạt động gây tranh cãi nhưng cũng đầy sức hút, và Multi-Level Marketing (MLM) chính là một trong số đó. MLM thực sự là gì, nó hoạt động ra sao, và điều gì đã khiến mô hình này trở thành một phần không thể phủ nhận của bức tranh kinh tế toàn cầu, dù vẫn còn nhiều ý kiến trái chiều? Mời bạn đọc cùng Xuyên Việt Media tìm hiểu từ A-Z trong bài viết sau.

MLM là gì?

Multi-Level Marketing (MLM), thường được biết đến với tên gọi Kinh doanh đa cấp, Tiếp thị đa cấp hay Kinh doanh theo mạng lưới (Network Marketing), là một chiến lược tiếp thị và mô hình kinh doanh để bán sản phẩm hoặc dịch vụ.

MLM (Multi-Level Marketing) hay kinh doanh đa cấp là một mô hình tiếp thị trong đó người tham gia kiếm tiền từ việc bán sản phẩm và tuyển dụng thêm người vào hệ thống. Hoa hồng được trả dựa trên doanh số bán hàng của cá nhân và mạng lưới cấp dưới của họ

Hệ thống phân phối: Thay vì sử dụng các kênh phân phối truyền thống như cửa hàng bán lẻ, đại lý, hay quảng cáo rầm rộ trên truyền thông, MLM dựa vào một mạng lưới các nhà phân phối độc lập.

Hai nguồn thu nhập chính:

  • Bán hàng trực tiếp: Các nhà phân phối kiếm tiền từ việc bán sản phẩm/dịch vụ trực tiếp cho người tiêu dùng.
  • Tuyển dụng và xây dựng mạng lưới: Các nhà phân phối còn được khuyến khích tuyển dụng những người mới vào mạng lưới của mình (gọi là “tuyến dưới” hoặc “downline”). Họ sẽ nhận được hoa hồng hoặc tiền thưởng dựa trên doanh số bán hàng của tuyến dưới của mình và các tầng sâu hơn trong mạng lưới.

Cấu trúc đa cấp: Mạng lưới này được tổ chức theo nhiều cấp (multi-level), giống như một cấu trúc kim tự tháp (nhưng không phải kim tự tháp tài chính bất hợp pháp). Người tham gia ở các cấp cao hơn sẽ nhận được một phần lợi nhuận từ doanh số của các cấp dưới.

MLM là gì
MLM là gì

MLM hợp pháp tập trung vào việc bán sản phẩm/dịch vụ thực tế đến tay người tiêu dùng. Lợi nhuận chính đến từ doanh số bán hàng.

MLM bị biến tướng thành mô hình kim tự tháp bất hợp pháp khi doanh nghiệp chỉ tập trung vào việc tuyển dụng người mới, thu phí gia nhập hoặc yêu cầu mua lượng hàng lớn mà không chú trọng đến việc bán sản phẩm thực tế. Lợi nhuận chủ yếu đến từ tiền của những người tham gia sau, không phải từ việc lưu thông hàng hóa.

Lịch sử hình thành của MLM

Lịch sử của ngành kinh doanh theo mạng (MLM) gắn liền với sự phát triển của ngành bán hàng trực tiếp và tư duy đổi mới trong phân phối sản phẩm.

1. Giai đoạn sơ khai trước năm 1940

  • Carl Rehnborg (1887-1973): Ông được xem là “cha đẻ” của ngành kinh doanh theo mạng. Carl Rehnborg là một nhà hóa học người Mỹ, trong thời gian sống và làm việc tại Trung Quốc (khoảng đầu thế kỷ 20), ông đã trải qua giai đoạn khó khăn về dinh dưỡng.
  • Ý tưởng nảy sinh: Khi trở về Mỹ vào những năm 1920, Rehnborg bắt đầu nghiên cứu và chế biến các sản phẩm bổ sung dinh dưỡng từ thực vật. Ban đầu, ông gặp khó khăn trong việc tiếp thị sản phẩm do thiếu kinh phí quảng cáo.
  • Mô hình “giới thiệu”: Để giải quyết vấn đề này, Rehnborg đưa ra một ý tưởng đột phá: Ông đề nghị bạn bè và người thân giới thiệu sản phẩm của mình cho những người quen khác. Nếu có người mua, ông sẽ trả một khoản hoa hồng cho người giới thiệu. Hơn nữa, nếu người được giới thiệu lại tiếp tục giới thiệu người khác, người giới thiệu ban đầu cũng sẽ nhận được hoa hồng từ doanh số của những người đó. Đây chính là tiền đề cho mô hình đa cấp.
  • Thành lập công ty: Năm 1939, Carl Rehnborg thành lập California Vitamin Company (sau này đổi tên thành Nutrilite Products, Inc. vào đầu những năm 1940) để sản xuất và phân phối các sản phẩm bổ sung dinh dưỡng theo phương pháp này. Đây được coi là công ty tiên phong trong lĩnh vực kinh doanh theo mạng.

2. Giai đoạn phát triển năm 1940 – 1970)

  • Sự xuất hiện của Amway: Hai cựu nhà phân phối của Nutrilite là Rich DeVos và Jay Van Andel đã học hỏi và phát triển mô hình này. Năm 1959, họ thành lập Amway Corporation, ban đầu bán các sản phẩm tẩy rửa và sau đó mở rộng ra nhiều mặt hàng khác. Amway đã phổ biến rộng rãi mô hình MLM và trở thành một trong những công ty bán hàng trực tiếp lớn nhất thế giới.
  • Thách thức pháp lý: Trong giai đoạn này, mô hình MLM phải đối mặt với nhiều cuộc điều tra từ các cơ quan quản lý (đặc biệt là Ủy ban Thương mại Liên bang Hoa Kỳ – FTC) do lo ngại về bản chất “kim tự tháp”.
  • Phán quyết bước ngoặt (FTC vs. Amway, 1979): Đây là một cột mốc quan trọng. FTC đã điều tra Amway và cuối cùng phán quyết rằng Amway không phải là một mô hình kim tự tháp bất hợp pháp. Phán quyết này thiết lập các tiêu chí quan trọng để phân biệt MLM hợp pháp với các mô hình lừa đảo, trong đó nhấn mạnh rằng doanh thu phải đến từ việc bán sản phẩm thực tế cho người tiêu dùng cuối, chứ không phải chỉ từ việc tuyển dụng thành viên mới.
Lịch sử hình thành của MLM
Lịch sử hình thành của MLM

3. Giai đoạn bùng nổ (Những năm 1980 – nay)

  • Hợp pháp hóa và tăng trưởng: Sau phán quyết của FTC, nhiều quốc gia bắt đầu công nhận và xây dựng khung pháp lý cho MLM. Điều này mở đường cho sự bùng nổ của ngành.
  • Đa dạng hóa sản phẩm: Nhiều công ty MLM xuất hiện, không chỉ trong lĩnh vực dinh dưỡng mà còn mỹ phẩm, chăm sóc cá nhân, đồ gia dụng, bảo hiểm, dịch vụ viễn thông, v.v.
  • Toàn cầu hóa: MLM mở rộng ra nhiều thị trường quốc tế, trở thành một ngành kinh doanh toàn cầu.
  • Thích nghi với công nghệ: Trong thời đại số, các công ty MLM cũng bắt đầu tích hợp công nghệ (thương mại điện tử, mạng xã hội, ứng dụng di động) để hỗ trợ các nhà phân phối trong việc bán hàng và tuyển dụng.

Tuy nhiên, dù đã có lịch sử lâu đời và được công nhận pháp lý ở nhiều nơi, MLM vẫn luôn phải đối mặt với những định kiến và tranh cãi do các mô hình lừa đảo lợi dụng danh nghĩa MLM để hoạt động trái phép.

Đặc điểm nổi bật của MLM

Kinh doanh đa cấp có những đặc điểm nổi bật riêng biệt so với các mô hình kinh doanh truyền thống. Việc nhận diện các đặc điểm này giúp phân biệt MLM hợp pháp với các hình thức lừa đảo.

1. Hệ thống phân phối dựa trên mạng lưới độc lập

  • Không có cửa hàng truyền thống: Các công ty MLM không sử dụng các kênh phân phối truyền thống như siêu thị, cửa hàng bán lẻ, đại lý phân phối lớn. Thay vào đó, sản phẩm được đưa trực tiếp đến tay người tiêu dùng thông qua mạng lưới các nhà phân phối độc lập.
  • Bán hàng trực tiếp: Việc bán hàng chủ yếu được thực hiện thông qua các mối quan hệ cá nhân, giới thiệu trực tiếp (direct selling), tư vấn và chia sẻ trải nghiệm sản phẩm.

2. Cấu trúc hoa hồng nhiều cấp bậc

  • Hai nguồn thu nhập chính: Hoa hồng bán hàng cá nhân + Hoa hồng từ tuyến dưới 
  • Tiềm năng thu nhập không giới hạn (lý thuyết): Về mặt lý thuyết, một nhà phân phối có thể có thu nhập rất lớn nếu xây dựng được một mạng lưới tuyến dưới rộng lớn và hoạt động hiệu quả.
Đặc điểm nổi bật của MLM
Đặc điểm nổi bật của MLM

3. Tập trung vào tuyển dụng và xây dựng đội nhóm

  • Tuyển dụng là yếu tố sống còn: Việc mở rộng mạng lưới thông qua tuyển dụng thành viên mới (gọi là “tuyến dưới” hoặc “đối tác kinh doanh”) là trọng tâm của mô hình MLM. Càng nhiều tuyến dưới hoạt động hiệu quả, tiềm năng thu nhập của người “tuyến trên” càng cao.
  • Hỗ trợ và đào tạo: Các công ty MLM và các “upline” (người tuyến trên) thường cung cấp các chương trình đào tạo, hội thảo và hỗ trợ để giúp tuyến dưới phát triển kỹ năng bán hàng, kỹ năng lãnh đạo và xây dựng đội nhóm.
  • Văn hóa cộng đồng/tình anh em: Các công ty MLM thường xây dựng một văn hóa cộng đồng mạnh mẽ, khuyến khích sự gắn kết, hỗ trợ lẫn nhau giữa các thành viên trong mạng lưới.

4. Chi phí marketing và quảng cáo thấp

  • Tận dụng truyền miệng: Thay vì chi hàng triệu đô la cho quảng cáo truyền thống, công ty MLM dựa vào các nhà phân phối để quảng bá sản phẩm thông qua mối quan hệ cá nhân và truyền miệng (word-of-mouth marketing).
  • Giảm chi phí vận hành: Do không cần duy trì chuỗi cửa hàng vật lý và hệ thống logistics phức tạp như bán lẻ truyền thống, các công ty MLM có thể tiết kiệm đáng kể chi phí vận hành.

5. Tính linh hoạt và cơ hội khởi nghiệp cá nhân

  • Linh hoạt về thời gian: Người tham gia MLM thường có quyền tự chủ về thời gian và địa điểm làm việc, phù hợp với những người muốn có thêm thu nhập ngoài công việc chính hoặc tìm kiếm sự linh hoạt.
  • Đầu tư ban đầu thấp: So với việc khởi nghiệp một doanh nghiệp truyền thống, chi phí để tham gia MLM thường tương đối thấp (chủ yếu là phí gia nhập, mua bộ sản phẩm khởi động).
  • Phát triển kỹ năng cá nhân: Mô hình này khuyến khích phát triển các kỹ năng mềm như giao tiếp, thuyết trình, bán hàng, lãnh đạo và giải quyết vấn đề.

6. Rủi ro và thách thức về nhận diện pháp lý

  • Nguy cơ bị biến tướng thành mô hình kim tự tháp: Đây là đặc điểm “nổi bật” nhưng tiêu cực nhất của MLM. Các mô hình lừa đảo thường lợi dụng cấu trúc đa cấp để chỉ tập trung vào tuyển dụng, thu phí hoặc ép buộc mua hàng lớn mà không có sản phẩm thực tế lưu thông hoặc sản phẩm không có giá trị.
  • Định kiến xã hội: Do các vụ lừa đảo trong quá khứ, MLM thường mang theo định kiến tiêu cực trong mắt công chúng, gây khó khăn cho các công ty MLM hợp pháp.
  • Phụ thuộc vào mối quan hệ cá nhân: Thành công trong MLM phụ thuộc nhiều vào khả năng tận dụng và mở rộng các mối quan hệ xã hội, điều này đôi khi gây áp lực cho người tham gia và có thể làm rạn nứt các mối quan hệ nếu không được thực hiện một cách khéo léo.

Tóm lại, MLM là một mô hình kinh doanh độc đáo với đặc trưng cốt lõi là hệ thống phân phối đa cấp và cơ hội kiếm tiền từ cả bán hàng cá nhân lẫn doanh số của mạng lưới tuyến dưới. Tuy nhiên, nó đòi hỏi sự minh bạch về sản phẩm thực tế và phải tuân thủ nghiêm ngặt pháp luật để tránh bị coi là lừa đảo.

Ưu nhược điểm của MLM

Mô hình MLM này có cả ưu điểm và nhược điểm, đặc biệt khi bị biến tướng thành các hình thức lừa đảo.

Ưu điểm của MLM

  • Chi phí khởi nghiệp thấp: So với các mô hình kinh doanh truyền thống, MLM thường yêu cầu vốn đầu tư ban đầu thấp, giúp nhiều người dễ dàng tham gia mà không cần phải dự trữ hàng hóa hay vay nợ.
  • Tự do về thời gian và địa điểm: Người tham gia MLM có thể tự do sắp xếp thời gian và địa điểm làm việc, phù hợp với những người muốn có công việc linh hoạt hoặc làm thêm.
  • Tiềm năng thu nhập không giới hạn: Khi xây dựng được một mạng lưới mạnh mẽ, người tham gia có thể hưởng lợi nhuận cao từ doanh số của cả hệ thống, không chỉ từ việc bán hàng trực tiếp.
  • Phát triển bản thân: MLM cung cấp cơ hội cho người tham gia học hỏi các kỹ năng bán hàng, tiếp thị, lãnh đạo và phát triển bản thân thông qua các buổi đào tạo và tương tác với mạng lưới.
  • Tiếp cận sản phẩm/dịch vụ chất lượng: Các công ty MLM thường tập trung vào chất lượng sản phẩm vì sản phẩm được lan truyền chủ yếu qua truyền miệng. Người tiêu dùng có thể tiếp cận các sản phẩm chất lượng tốt mà không qua nhiều khâu trung gian.
  • Giảm chi phí cho doanh nghiệp: Đối với doanh nghiệp, MLM giúp giảm đáng kể chi phí marketing, kho bãi, chăm sóc khách hàng, từ đó tập trung kinh phí vào phát triển sản phẩm và tăng lợi nhuận.
Ưu nhược điểm của MLM
Ưu nhược điểm của MLM

Nhược điểm và rủi ro của MLM

  • Tính rủi ro cao và không ổn định: Mặc dù có tiềm năng thu nhập lớn, nhưng để thành công trong MLM đòi hỏi thời gian, nỗ lực và khả năng xây dựng mạng lưới. Chỉ một số ít người đứng đầu kim tự tháp mới thực sự kiếm được nhiều tiền, trong khi đa số người tham gia ở các tầng dưới gặp khó khăn để đạt được thu nhập đáng kể.
  • Dễ bị biến tướng thành lừa đảo (Ponzi/Kim tự tháp): Đây là nhược điểm lớn nhất của MLM. Nhiều công ty lợi dụng mô hình này để lừa đảo, tập trung chủ yếu vào việc tuyển dụng người mới và thu phí tham gia, mua hàng ban đầu, thay vì tập trung vào việc bán sản phẩm thực sự.
  • Áp lực tâm lý và xã hội: Người tham gia có thể phải đối mặt với áp lực từ việc phải tuyển dụng người mới, bán hàng, và duy trì doanh số. Đồng thời, do những tai tiếng của các vụ lừa đảo đa cấp, mô hình này thường nhận được cái nhìn tiêu cực từ xã hội, khiến người tham gia dễ bị bạn bè, gia đình xa lánh.
  • Khó khăn trong việc mở rộng mối quan hệ: Ban đầu, nhiều người có xu hướng tiếp thị với bạn bè hoặc gia đình, nhưng phương pháp này dễ gây rắc rối và làm ảnh hưởng đến các mối quan hệ cá nhân nếu không có kết quả hoặc có dấu hiệu lừa đảo.
  • Yêu cầu kỹ năng và kiến thức: Để thành công, người tham gia cần có kỹ năng bán hàng, giao tiếp, xây dựng đội nhóm và kiến thức về sản phẩm/dịch vụ. Không phải ai cũng có sẵn những kỹ năng này.

Dấu hiệu nhận biết MLM uy tín và lừa đảo

Tại Việt Nam, kinh doanh đa cấp là một hình thức kinh doanh hợp pháp và được pháp luật quản lý chặt chẽ thông qua các quy định như Nghị định 40/2018/NĐ-CP và các sửa đổi bổ sung. Một công ty MLM hợp pháp phải có Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp do Bộ Công Thương cấp.

Dấu hiệu nhận biết MLM hợp pháp uy tín

  • Có sản phẩm/dịch vụ rõ ràng, chất lượng: Tập trung vào việc bán hàng hóa thực tế và có giá trị sử dụng.
  • Minh bạch về chính sách: Có hợp đồng rõ ràng, minh bạch về giá cả, hoa hồng, và quyền lợi của người tham gia.
  • Không yêu cầu đặt cọc/mua hàng bắt buộc: Không ép buộc người tham gia phải mua một lượng hàng hóa nhất định hoặc đóng tiền để được tham gia.
  • Chính sách trả lại hàng rõ ràng: Người tham gia có quyền trả lại hàng hóa đã mua trong thời gian quy định và được hoàn lại một phần tiền.
  • Tập trung vào đào tạo bán hàng: Cung cấp các khóa đào tạo bài bản về sản phẩm và kỹ năng bán hàng.
Dấu hiệu nhận biết MLM uy tín và lừa đảo
Dấu hiệu nhận biết MLM uy tín và lừa đảo

Các dấu hiệu MLM biến tướng lừa đảo

  • Yêu cầu đặt cọc, nộp tiền hoặc mua một lượng lớn hàng hóa để được tham gia.
  • Hứa hẹn lợi nhuận khổng lồ, làm giàu nhanh chóng mà không cần nỗ lực nhiều.
  • Sản phẩm không có giá trị thực, chất lượng kém hoặc được bán với giá quá cao.
  • Không minh bạch về thông tin công ty, sản phẩm, chính sách hoa hồng.
  • Chỉ tập trung vào tuyển dụng mà không chú trọng bán hàng.

Để tránh rủi ro, người dân cần tìm hiểu kỹ thông tin về công ty, sản phẩm và chính sách trước khi quyết định tham gia bất kỳ mô hình MLM nào. Nên kiểm tra xem công ty có giấy phép hoạt động hợp pháp hay không và cảnh giác với những lời hứa hẹn lợi nhuận “khủng” một cách dễ dàng.

Các mô hình MLM phổ biến

Trong Multi-Level Marketing (MLM), có nhiều mô hình hoặc kế hoạch trả thưởng  khác nhau mà các công ty áp dụng. Mỗi mô hình có cách tổ chức mạng lưới và phân chia hoa hồng riêng biệt. Dưới đây là các mô hình MLM phổ biến nhất:

1. Mô hình nhị phân (Binary Plan)

  • Đặc điểm: Đây là một trong những mô hình đơn giản và phổ biến nhất. Mỗi nhà phân phối (thành viên) chỉ được phép tuyển dụng tối đa hai tuyến dưới trực tiếp (F1) của mình. Hai tuyến dưới này sẽ tạo thành hai “nhánh” hoặc “chân” (thường gọi là chân trái và chân phải).
  • Cách thức hoạt động: Khi một nhà phân phối tuyển dụng người thứ ba, người này sẽ được “tràn” xuống (spillover) dưới một trong hai chân của tuyến dưới. Hoa hồng thường được tính dựa trên doanh số của “nhánh yếu” (nhánh có doanh số thấp hơn) để khuyến khích nhà phân phối phát triển cân bằng cả hai nhánh.
  • Ưu điểm: Khuyến khích tinh thần làm việc nhóm và hỗ trợ tuyến dưới (vì doanh số của tuyến dưới ảnh hưởng trực tiếp đến hoa hồng của tuyến trên). Có thể tạo ra thu nhập nhanh chóng nếu xây dựng được nhánh mạnh.
  • Nhược điểm: Đòi hỏi sự cân bằng giữa hai nhánh, nếu một nhánh quá yếu có thể ảnh hưởng đến hoa hồng. Có thể gây áp lực cho việc tuyển dụng liên tục.
Các mô hình MLM phổ biến
Các mô hình MLM phổ biến

2. Mô hình ma trận (Matrix Plan / Forced Matrix Plan)

  • Đặc điểm: Mô hình ma trận là một phiên bản có cấu trúc giới hạn về cả chiều rộng (số lượng tuyến dưới trực tiếp) và chiều sâu (số tầng được hưởng hoa hồng). Ví dụ, một ma trận 3×5 có nghĩa là mỗi nhà phân phối chỉ được tuyển 3 tuyến dưới trực tiếp (chiều rộng = 3), và chỉ nhận hoa hồng đến 5 tầng sâu (chiều sâu = 5).
  • Cách thức hoạt động: Khi nhà phân phối tuyển dụng vượt quá giới hạn chiều rộng, những người mới sẽ được “tràn” xuống các vị trí trống ở các tầng dưới trong ma trận của họ hoặc của tuyến dưới.
  • Ưu điểm: Cấu trúc chặt chẽ, dễ quản lý hơn một số mô hình khác. Có thể tạo ra hiệu ứng tràn tuyến (spillover) giúp các thành viên mới cũng có thể nhận được tuyến dưới.
  • Nhược điểm: Giới hạn thu nhập theo chiều rộng và chiều sâu. Có thể không tối ưu cho những người có khả năng tuyển dụng xuất sắc.

3. Mô hình đều tầng (Unilevel Plan)

  • Đặc điểm: Đây là mô hình đơn giản nhất về cấu trúc. Mỗi nhà phân phối có thể tuyển dụng không giới hạn số lượng tuyến dưới trực tiếp (F1). Tất cả những người được tuyển trực tiếp đều nằm ở “tầng 1” của bạn. Hoa hồng được trả trên doanh số bán hàng của các tầng sâu xuống một số lượng tầng nhất định (ví dụ: đến tầng thứ 5, 6 hoặc 7).
  • Cách thức hoạt động: Bạn được hưởng phần trăm hoa hồng cố định hoặc tăng dần theo từng tầng, đến một giới hạn nhất định về chiều sâu.
  • Ưu điểm: Đơn giản, dễ hiểu, dễ quản lý. Khuyến khích việc tuyển dụng số lượng lớn tuyến dưới trực tiếp.
  • Nhược điểm: Hoa hồng thường chỉ giới hạn ở một số tầng nhất định. Không có yếu tố “tràn tuyến” (spillover) như nhị phân hay ma trận.

4. Mô hình bậc thang ly khai (Stair-Step Breakaway Plan)

  • Đặc điểm: Đây là một trong những mô hình phức tạp và lâu đời nhất, thường được các công ty MLM lớn và lâu đời sử dụng (ví dụ như Amway, Herbalife). Mô hình này kết hợp giữa bán hàng cá nhân, tuyển dụng và việc đạt được các cấp bậc lãnh đạo.
  • Cách thức hoạt động:
    • Nhà phân phối được trả hoa hồng dựa trên doanh số cá nhân và doanh số của nhóm mình (tuyến dưới trực tiếp và các tầng dưới).
    • Khi một tuyến dưới đạt đến một mức doanh số hoặc cấp bậc nhất định, họ sẽ “ly khai” (break away) để trở thành một “nhánh” hoặc “tổ chức” độc lập.
    • Tuy nhiên, người tuyến trên (người bảo trợ ban đầu) vẫn sẽ nhận được một khoản hoa hồng nhỏ (royalty overrides) dựa trên tổng doanh số của nhóm đã ly khai này, khuyến khích việc hỗ trợ và đào tạo tuyến dưới.
    • Hệ thống có nhiều cấp bậc với các điều kiện và phần trăm hoa hồng khác nhau.
  • Ưu điểm: Tiềm năng thu nhập rất cao ở các cấp bậc lãnh đạo do được hưởng hoa hồng từ các nhánh đã ly khai. Khuyến khích phát triển khả năng lãnh đạo và xây dựng các đội nhóm mạnh mẽ.
  • Nhược điểm: Phức tạp hơn, khó hiểu hơn đối với người mới. Đòi hỏi kỹ năng bán hàng và lãnh đạo cao. Có thể tạo ra sự cạnh tranh hoặc “đẩy” sản phẩm để đạt đủ doanh số lên cấp bậc.

5. Mô hình hỗn hợp (Hybrid Plans)

  • Đặc điểm: Nhiều công ty MLM hiện nay sử dụng các mô hình kết hợp giữa các loại trên để tạo ra một kế hoạch trả thưởng tối ưu, tận dụng ưu điểm của nhiều mô hình khác nhau. Ví dụ: kết hợp Binary với Unilevel, hoặc Matrix với Stair-Step.
  • Ưu điểm: Linh hoạt, có thể điều chỉnh để phù hợp với từng loại sản phẩm, thị trường và mục tiêu của công ty.
  • Nhược điểm: Phức tạp hơn, đòi hỏi hệ thống quản lý và tính toán hoa hồng chuyên nghiệp.

Việc lựa chọn mô hình nào phụ thuộc vào sản phẩm, mục tiêu của công ty và cách họ muốn khuyến khích các nhà phân phối của mình. Điều quan trọng nhất là một mô hình MLM hợp pháp phải luôn tập trung vào việc bán sản phẩm thực tế cho người tiêu dùng cuối và không biến tướng thành hình thức lừa đảo dựa trên việc thu phí tuyển dụng.

Ứng dụng Digital Marketing vào MLM

Tiếp thị đa cấp (MLM) truyền thống thường dựa nhiều vào các mối quan hệ cá nhân, gặp gỡ trực tiếp và truyền miệng. Tuy nhiên, trong thời đại kỹ thuật số, việc ứng dụng Digital Marketing vào MLM mang lại nhiều lợi thế vượt trội, giúp mở rộng phạm vi tiếp cận, tối ưu hóa quy trình và nâng cao hiệu quả kinh doanh.

1. Xây dựng thương hiệu cá nhân và nội dung giá trị

  • Tạo dựng website/blog cá nhân: Đây là “ngôi nhà” trực tuyến của bạn, nơi bạn có thể chia sẻ câu chuyện, kiến thức về sản phẩm, kinh doanh MLM một cách chuyên nghiệp. Đảm bảo website được tối ưu hóa SEO để dễ dàng được tìm thấy trên các công cụ tìm kiếm.
  • Content Marketing: Sản xuất các loại nội dung đa dạng và hữu ích như: Bài viết blog, Video, Infographic, Podcast
  • Tối ưu hóa nội dung: Sử dụng các từ khóa liên quan đến sản phẩm, kinh doanh, cơ hội để thu hút người tìm kiếm. Đảm bảo nội dung luôn mang lại giá trị cho người đọc/xem.

2. Tận dụng sức mạnh của mạng xã hội

  • Chọn nền tảng phù hợp: Tập trung vào các nền tảng mà đối tượng mục tiêu của bạn hoạt động nhiều nhất (Facebook, Instagram, TikTok, Zalo, LinkedIn).
  • Xây dựng hồ sơ chuyên nghiệp: Đảm bảo trang cá nhân/fanpage của bạn thể hiện sự chuyên nghiệp, đáng tin cậy và truyền tải đúng thông điệp.
  • Tạo nội dung đa dạng: Đăng tải hình ảnh, video, stories, reel hấp dẫn, kết hợp giữa nội dung giải trí, giáo dục và quảng bá sản phẩm/cơ hội kinh doanh.
  • Tương tác với cộng đồng: Trả lời bình luận, tin nhắn nhanh chóng, tham gia các nhóm liên quan, tạo poll, Q&A để tăng cường gắn kết.
  • Chạy quảng cáo trả phí (Paid Ads): Sử dụng Facebook Ads, Instagram Ads để nhắm mục tiêu chính xác đến những người có khả năng quan tâm đến sản phẩm hoặc cơ hội kinh doanh MLM.

3. Email Marketing

  • Xây dựng danh sách email chất lượng: Thu thập email từ những người quan tâm thông qua website, landing page, hoặc các sự kiện trực tuyến.
  • Gửi email cá nhân hóa: Chia sẻ thông tin hữu ích, các chương trình khuyến mãi, câu chuyện thành công, mời tham gia webinar.
  • Tự động hóa chuỗi email: Thiết lập các chuỗi email tự động để chào mừng thành viên mới, chăm sóc khách hàng tiềm năng hoặc đào tạo đội ngũ.

4. Webinar và Livestream

  • Tổ chức các buổi Webinar/Livestream: Sử dụng Zoom, Google Meet, Facebook Live để tổ chức các buổi giới thiệu sản phẩm, chia sẻ cơ hội kinh doanh, đào tạo đội nhóm.
  • Tương tác trực tiếp: Trả lời câu hỏi, giải đáp thắc mắc của người tham gia ngay trong buổi livestream để tăng tính tương tác và tạo dựng niềm tin.

5. Tối ưu hóa công cụ tìm kiếm (SEO)

  • Nghiên cứu từ khóa: Xác định các từ khóa mà khách hàng tiềm năng của bạn có thể sử dụng để tìm kiếm sản phẩm hoặc cơ hội kinh doanh.
  • Tối ưu hóa On-page & Off-page: Đảm bảo nội dung website/blog của bạn chứa các từ khóa một cách tự nhiên, liên kết nội bộ, và xây dựng backlink chất lượng để tăng thứ hạng trên Google.

6. Sử dụng các công cụ hỗ trợ Digital Marketing

  • Công cụ quản lý quan hệ khách hàng (CRM): Giúp quản lý thông tin khách hàng, theo dõi tương tác và tự động hóa các quy trình chăm sóc. (Ví dụ: HubSpot, Zoho CRM)
  • Phần mềm Email Marketing: (Ví dụ: Mailchimp, GetResponse)
  • Công cụ quản lý mạng xã hội: (Ví dụ: Hootsuite, Buffer)
  • Công cụ tạo Landing Page: (Ví dụ: Leadpages, ClickFunnels)
  • Phần mềm quản lý MLM: Nhiều công ty MLM cung cấp các phần mềm riêng hoặc bạn có thể tìm kiếm các giải pháp từ bên thứ ba như Abaha B2B MLM, MarketPowerPRO, giúp quản lý hệ thống phân phối, hoa hồng, đơn hàng.
  • Công cụ phân tích dữ liệu: (Ví dụ: Google Analytics) để theo dõi hiệu quả các chiến dịch.

Bằng cách kết hợp linh hoạt và thông minh các chiến lược Digital Marketing, các nhà phân phối và công ty MLM có thể mở rộng đáng kể mạng lưới, tăng doanh số và xây dựng một hình ảnh chuyên nghiệp, bền vững trong thị trường cạnh thuật số hiện nay.

Đánh giá post