Tư duy phản biện là gì? Các loại hình phổ biến

Có thể nói, tư duy phản biện được xem là một kỹ năng sống được đề cao trong đời sống. Những người có kỹ năng tư duy phản biện thường có quan điểm cá nhận khá nổi bật và được những người khác đánh giá cao. Vậy tư duy phản biện là gì? Các loại hình phổ biến của tư duy phản biện. Cùng Xuyên Việt Media tìm hiểu thông tin ngay dưới bài viết!

Tư duy phản biện là gì? 

Tư duy phản biện hay còn được biết đến là Critical Thinking là quá trình phân tích, đánh giá, chất vấn các giả thiết, giả định từ đó hình thành cách suy nghĩ, đưa ra quan điểm khi đứng trước vấn đề nào đó. Nói cách khác kỹ năng tư duy phản biện là kỹ năng đưa ra quan điểm về một vấn đề và chứng minh rằng quan điểm đó là đúng, hợp lý có tính nhất quán và logic. Đồng thời phản bác những ý kiến trái ngược với quan điểm trên.

Do đó, Critical Thinking rất quan trọng trong đời sống và nó được chia thành nhiều cấp bậc khác nhau và có vai trò trong cuộc sống hiện đại ngày này.

>> DevOps là gì? DevOps đem lại lợi ích gì trong cuộc sống con người?

Tư duy phản biện có mấy loại hình phổ biến? 

Tư duy phản biện có 2 loại hình phổ biến: 

Tư duy phản biện tự điều chỉnh

Tư duy phản biện tự điều chỉnh là quá trình bản thân tự tranh luận với những quan điểm của chính mình trong nội tâm. Trước một vấn đề nào đó, mỗi người đều sẽ có những suy nghĩ riêng và ý kiến chủ quan, những ý kiến đó có thể đúng, hoặc sai. Và người có tư duy phản biện tự điều chỉnh sẽ tự mình đánh giá, phản bác lại các ý kiến đó để tự hoàn thiện và đưa ra ý kiến phản biện mà bản thân cảm thấy hoàn chỉnh nhất. 

Tư duy phản biện ngoại cảnh

Tư duy phản biện ngoại cảnh là việc đưa ra những ý kiến, suy nghĩ khách quan bản thân cho là đúng đắn để phản biện với những ý kiến sai lệch về vấn đề. Tư duy phản biện ngoại cảnh giúp chúng ta biết tổng hợp, đánh giá tổng thể ý kiến, quan điểm của người khác một cách khách quan từ đó giải quyết vấn đề một cách đúng đắn nhất mà không phải theo ý kiến chủ quan của bản thân.

Vai trò của tư duy phản biện là gì? 

Vai trò của tư duy phản biện có thể kể đến như: 

Cần thiết cho mọi lĩnh vực

Bất kể bạn làm trong ngành nghề, lĩnh vực nào thì khả năng tư duy phản biện cũng rất quan trọng và cần thiết. Bởi vì khả năng suy nghĩ rõ ràng, đưa ra lập luận sắc bén có thể giúp các vấn đề được giải quyết đúng đắn. Có thể coi đó là “tài sản” quý giá, yếu tố cần có để trở thành leader giỏi. Đặc biệt, nếu làm việc trong lĩnh vực giáo dục, tài chính, quản trị hay pháp lý, thì tư duy phản biện hiển nhiên cực kỳ quan trọng.

Thúc đẩy nền kinh tế tri thức

Nền kinh tế mới với sự phát triển của công nghệ thông tin (IT) đặt ra những nhu cầu ngày càng tăng vào kỹ năng tư duy của con người. Cụ thể là khả năng tư duy phản biện, vận dụng trí óc linh hoạt, phân tích thông tin, tích hợp các nguồn kiến thức đa dạng vào giải quyết vấn đề. Những kỹ năng này giúp con người liên tục tạo ra những cải tiến mới, thúc đẩy phát triển nền kinh tế hiện đại.

Cải thiện các kỹ năng thuyết trình và ngôn ngữ

Việc nói hoặc kỹ năng thuyết trình đơn giản là việc sắp xếp từ ngữ và diễn đạt ra bằng lời nói. Tư duy phản biện hay suy nghĩ rõ ràng, có hệ thống có thể cải thiện cách mà chúng ta diễn đạt các ý tưởng và phân tích cấu trúc logic của văn bản. Nó giúp chúng ta tăng khả năng trình bày, diễn đạt và hiểu rõ những gì đã được viết.

Thúc đẩy tính sáng tạo

Sáng tạo không chỉ là suy nghĩ ra các ý tưởng mới lạ, chưa từng có trước đây. Mà ý tưởng sáng tạo cần phải hữu ích, liên quan đến vấn đề cần giải quyết và không có nhiều rủi ro khi áp dụng. Tư duy phản biện đóng vai trò cốt lõi trong việc đánh giá các ý tưởng mới, lựa chọn những ý tưởng tốt nhất và điều chỉnh nếu cần thiết để ý tưởng sáng tạo được hoàn hảo hơn. Vì thế, có một phương pháp rèn luyện tư duy sáng tạo tốt sẽ thúc đẩy sự phát triển của tư duy phản biện và cải thiện hiệu quả công việc.

Phản chiếu bản thân (self-reflection)

Để kiểm soát, làm chủ cuộc sống và làm nó trở nên có ý nghĩa thì chúng ta luôn cần có mindset của mình và tỉnh táo khi ra quyết định. Tư duy phản biện sẽ giúp chúng ta nhìn nhận bản thân một cách khách quan từ những góp ý của người khác, nhờ đó điều chỉnh bản thân theo hướng tốt hơn.

>> Deep Learning là gì? Deep Learning có cách thức hoạt động như thế nào?

Lời kết

Chắc hẳn qua đây đã giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm tư duy phản biện là gì cũng như vai trò của kỹ năng này. Có thể thấy, tư duy phản biện có ảnh hưởng rất lớn trong đời sống và công việc của con người. Việc cải thiện kỹ năng này cũng khá quan trọng.